Wondering about the path in life he went through
http://www.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?lang=nl&page=98
-
- Vincent
-
- eerste deel
-
- Zonnebloemen
-
- Aardappeleters
VINCENT VAN GOGH De schilder zelf aan het woord:
(Een ontwikkeling van een braaf jong mens tot een tot het uiterste gedreven kunstenaar). Die tijdgeest ook van toen die woorden krijgt.
Ik las het eerste deel van De brieven van hem aan zijn broer Theo. Deze uitgave dateert van 1980, die bij gelegenheid van zijn honderdste sterfdag verscheen en waarbij gestreefd is naar een zgn. lees-editie, m.a.w. er heeft wel enige bewerking plaatsgehad.
Het betreffen hier (beide delen) 908 brieven in een periode van 18 jaar. Ze laten een uitzonderlijk, merkwaardig en in zekere zin tijdloos jongeman’s portret zien uit de 2de helft van de 19de eeuw. Triest ook, mede omdat hij (zij) die uiteindelijke immense wereldwijde erkenning misliep(en). Want let wel, het betreft hier wel een tweeman’s actie. Pas op het laatst van zijn leven komt er enige waardering voor Vincent’s werk. Theo bleef hem van begin tot het einde toe steunen. Ook aangrijpend vanwege het harde en moeilijke bestaan wat hem treft.
Een ongekend verhaal van hoe Vincent zich ’n weg door ’t leven baant, wat hij erin gaat doen, langs en met de mensen, z’n familie, hoe hij aan z’n brood kwam en met welke teleurstellingen hij zoal te maken krijgt en welke drama’s zich er allemaal in afspelen. Los van een paar feiten, wist ik amper iets van hem.
’n Hart onder de riem voor anderen, die net als Vincent ’t ook moeilijk hebben en op veel onbegrijpelijk onbegrip stuiten? Ook zijdelings een verhaal over een familie uit die tijd.
Hij begint zijn brieven doorgaans met “Waarde Theo” en eindigt met “een handdruk in gedachten”.
Vincent leefde van 1853 tot 1890. Hij groeit op in Brabant. Hij is het 2de geboren kind van z’n ouders. De eerste sterft bij de geboorte. Het is een “goed nest”. waarin hij terecht kwam. Grootvader was een belangrijk iemand. Z’n vader is dominee in een Katholiek gebied. Ooms van hem doen het ook goed. Na hem worden er nog 2 jongens geboren en 3 meisjes. Theo komt na Vincent en Cor is de jongste.
De eerste brief van Vincent aan Theo is van augustus 1872. Hij is dan 19 jaar en Theo 15. Die heeft net bij hem gelogeerd in den Haag, waar Vincent sinds 1869 werkzaam is in zijn eerste werkkring. Via een oom was hij er nl. in de Kunsthandel terecht gekomen.
Na den Haag wordt Vincent overgeplaatst naar Londen en vervolgens naar Parijs. Theo volgt hem een paar jaar later in dezelfde branche. Theo blijkt erin succesvol, Vincent wordt er in Parijs in 1876 ontslagen.
Dan probeert Vincent het in het onderwijs. Hij solliciteert naar een baan op een Engelse kostschool. Tegen kost en inwoning kan hij er onbezoldigd aan de slag. Vervolgens, vroom als hij in die tijd is, probeert hij het als prediker. Tijdens vakantie thuis, wordt besloten dat hij dan maar theologie moet gaan studeren in Amsterdam. Als dit een fiasco blijkt, hij is geen studietype, gaat hij vervolgens naar Brussel naar een op de praktijk gerichte opleiding van 3 maanden. Maar ook dat wordt al met al geen succes. Hij krijgt een proef aanstelling voor 6 maanden in het mijnwerkers gebied de “Borinage”. Hij schijnt niet uit het hoofd te kunnen preken en houdt er ook een heel eigen zienswijze op na. Zijn contract wordt niet verlengd. Hij blijft er wel nog een tijd wonen. Hij krijgt het dan een tijdlang ontzettend arm.
Daar begint hij serieus te tekenen. We zijn in het jaar 1979. (Vincent is dan 26 Jaar).
Vervolgens gaat hij naar Brussel. Is nu volledig aan het tekenen. Dan trekt hij weer bij zijn ouders in in Etten, dat kost hem per slot niets, en vervolgens na een verblijf van ruim een jaar, verlaat hij na grote onenigheid z’n thuis (Hij keert zich af van de kerk. Hij wordt verliefd. Zijn ouders zien dat niet zitten. Hij vangt ook bot). Hij nestelt zich in den Haag. Daar maakt hij ook weer van alles mee.
(in het 2de deel wordt beschreven waar hij nog verder komt te wonen).
Hij zal zijn leven lang zo goed als niets verdienen. Eerst krijgt hij geld van zijn vader, maar uiteindelijk is het Theo die voor zijn levensonderhoud blijft zorgen maar ook voor al zijn teken benodigdheden.
Er zijn ook een paar brieven bij die hij aan zijn vriend Rappard schrijft. En twee brieven zijn er bij van Theo, die Vincent hem terugstuurde. Vincent zal zelf de brieven die Theo schreef niet bewaard hebben, zoals Theo wel deed met de zijne.
Bij ‘t schilderen, krijgt hij in Den Haag korte tijd wat steun van de schilder A. Mauve (getrouwd met een nichtje van Vincent), die eerst dacht dat hij een “droogkloot” was en later hem een venijnig karakter verwijt en vervolgens zegt: “het is glad uit”.( tussen hen beide wel te verstaan). Hij ontmoet ook andere schilders van de Haagse School, zoals Weissenbrouck, Breitner e.a. Ook woont hij een tijd samen met een vrouw uit een zeer lage stand. Ondanks trouwplannen houdt die relatie geen stand.
Vincent had lange tijd getwijfeld aan zich zelf, wist niet waar zijn leven toe diende enzv. maar éénmaal z’n “tekenknuist” ontdekt, bestond er bij hem over zijn bestemming geen twijfel meer.
Hij werkt heel hard en probeert zo veel mogelijk bij te leren op het gebied van ’t tekenen en schilderen. Hier doet hij uitgebreid verslag van in zijn brieven. Enig geld verdienen is er niet bij. Hij verwacht dat zijn werk in de toekomst geld zal gaan opleveren. Het blijft heel lang tobben op allerlei gebied. Hij moet ook alsmaar bedelen bij broeder Theo om geld. Zijn jeugd is voorbij. Ook dit allemaal wordt zeer uitgebreid uit de doeken gedaan.
——————
Mij valt op in z’n brieven, wat hij allemaal ziet, hoe hij daarvan geniet en hoe hij dat dan weer verwoordt. Dit betreffen uitkijkjes uit zijn raam, stukken natuur, plekken in steden of dorpen, waar hij al wandelend langs komt. Is er een schrijver aan hem verloren gegaan, of laten deze brieven zien dat we al een schrijver aan hem hadden zonder dat we dat ons realiseerden.
Ook al bekijkt hij met veel interesse schilderijen van de diverse meesters, waar hij die ook maar kan zien, zelf tekenen, laat staan schilderen is er lange tijd niet bij. Eveneens is hij een geïnteresseerd en bij tijden verwoed lezer. Hij laat het gelezene tot hem doordringen en vermoedelijk in verband brengen met wat hij zelf zoal ervaart. Over dit alles weidt hij ook heel uitvoerig uit in zijn brieven, die dan ook duidelijk tonen hoe hij zich ontwikkelt.
Alle “paden” bewandelt hebbend, blijft er niets anders voor hem over dan ’t tekenen. En hier ontwikkelt hij zich de komende jaren verder mee. En we weten allemaal met welk uiteindelijk resultaat: o.a. een museum vol.
Psychiaters hebben zich uitgebreid in zijn persoon verdiept. Ik weet niet met welk resultaat. Was hij nu gek? Ach,….Wat is gek. Ik denk dat hij op een “kruispunt” kwam in zijn leven en toen niet verder kon. Hij was ook op. Had zo’n leven anders kunnen gaan? Als de liefdes b.v. wel waren beantwoord. Of als hij in Parijs, niet zou zijn ontslagen.
Hij was een lastig iemand, voor zichzelf, maar vooral ook voor zijn medemensen. Zonder Theo zou hij het m.i ook niet gered hebben. Het heeft ook een sterke wissel op de hele familie getrokken. De ouders hadden aan Vincent een te zware dobber. Aan broertje Cor en zusje Willemien kwamen ze mogelijk te weinig toe. Aan een gekheid in hun genen wil ik niet in meegaan. (Las ook “zuster” van M.Poortra). over Willemien, die 40 jaar a.h.w. vergeten in een psychiatrisch ziekenhuis verbleef.
—————
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=nkvLq0TYiwI
—————
Joanne 